Το σημερινό Ευαγγέλιο μας φανερώνει με την παραβολή του καλού Σαμαρείτη, ποιος είναι ο πλησίον μας και τι πρέπει να κάνουμε γι' αυτόν. Ο Κύριος μας διηγείται την ωραιότατη παραβολή του καλού Σαμαρείτη, παίρνοντας αφορμή από την ερώτηση του νομικού (= δασκάλου του μωσαϊκού Νόμου): «Και ποιος είναι πλησίον μου;» (Λουκ. ι' 29).

   Ο νομικός ήταν ο πολυδιαβασμένος άνθρωπος της εποχής του. Μελετούσε και εξηγούσε το Νόμο. Νόμιζε πως μπορεί με τις ατέλειωτες συζητήσεις του να πειράζει τον Ιησού. Ο Κύριος όμως του έδωσε να καταλάβει πως άλλο πράγμα είναι να είσαι διαβασμένος και να κάνεις τον έξυπνο, και άλλο είναι να είσαι καλός και χρήσιμος στην κοινωνία. Η παραβολή του καλού Σαμαρείτη είναι από τα ωραιότερα κείμενα του ιερού Ευαγγελίου.

   Η αγάπη μας προς τον πλησίον που μπορεί μάλιστα να είναι και ο εχθρός μας, που να αποτελεί το μοναδικό κριτήριο για να κληρονομήσουμε τον Παράδεισο.

Είναι η κοινωνία της αγάπης του Θεού με τους πιστούς ανθρώπους.

   Η διαγωγή του ιερέα απέναντι στον πληγωμένο είναι απαράδεκτη. Ο ιερέας αγαπούσε περισσότερο από τους άλλους Τον εαυτό του. Φοβήθηκε μήπως την ώρα που θα βοηθούσε τον Πληγωμένο ξαναπερνούσαν και πάλι οι ληστές οπότε μπορεί να Τον κακοποιούσαν και να τον σκότωναν. Γι' αυτό και πήρε εύκολα την απόφαση του. Έκανε πως δεν είδε το δυστυχισμένο άνθρωπο και έτσι συνέχισε το δρόμο του χωρίς καμιά φροντίδα για τον πλησίον, τον αδελφό του.

   Την ίδια ακριβώς απαράδεκτη διαγωγή έδειξε και ο Λευίτης, που αδιαφόρησε για τον πληγωμένο άνθρωπο και προχώρησε στη δουλειά του.

   Ο τρίτος οδοιπόρος ήταν Σαμαρείτης. Πλησίασε το δύστυχο άνθρωπο και άρχισε να τον περιποιείται, παρόλο που αναγνώρισε ότι είναι Ιουδαίος, δηλαδή ο εχθρός του.

   Του πρόσφερε τις πρώτες βοήθειες και ύστερα τον παράδωσε στο πανδοχείο για να τον φροντίσουν καλύτερα. Λησμόνησε τον εαυτό του, ξέχασε τους φόβους και τους κινδύνους των ληστών και πρόσφερε στον εχθρό του ό,τι πιο πολύτιμο είχε: την αγάπη του μέσα από την καρδιά του.

   Ο Κύριος μας βοηθάει να καταλάβουμε ότι ο πλησίον είναι ο κάθε συγκεκριμένος άνθρωπος, που βρίσκεται πολύ κοντά μας.

   Ο Χριστός θέλει να δείχνουμε πάνω στην πράξη την αγάπη μας στο συνάνθρωπο μας. Μπορούμε να αρχίζουμε από τους ανθρώπους της οικογένειας μας, της γειτονιάς μας, της ενορίας μας, του σχολείου μας. Ο καθένας θέλει την αγάπη και τη βοήθεια μας.

   Δεν πρέπει να την αρνούμαστε, αν θέλουμε να εφαρμόζουμε το θέλημα του Κυρίου στη ζωή μας. Έχουμε τους συμμαθητές και τους γνωστούς μας. Ο καθένας έχει τις ανάγκες του και μπορούμε εμείς να τον βοηθήσουμε με την αγάπη μας. Ας κάνουμε και εμείς, κάτι γι' αυτούς και τους βοηθήσουμε ανιδιοτελώς.

Εφαρμογή της παραβολής αυτής ας είναι:

«Ο ποιήσας το έλεος μετ΄ αυτού (= είναι ο πραγματικός πλησίον). Πορεύου (= πήγαινε) και συ ποίει ομοίως ( = κάνε και συ το ίδιο) (Λουκά ι 37).

Αλλά και μέσα από τα κείμενα των Πατέρων ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος μας αφήνει παρακαταθήκη ότι:

«Δεν ονόμασε πλησίον ούτε τον ιερέα, ούτε το Λευίτη, αλλά εκείνον, που σύμφωνα με τις θρησκευτικές αντιλήψεις χαρακτηριζόταν από τους Ιουδαίους ως παραπεταμένος. Δηλαδή, εννοώ το Σαμαρείτη, εκείνο τον αποξενωμένο εχθρό. Μόνον αυτόν χαρακτήρισε ως αληθινά πλησίον, επειδή εφάρμοσε την πραγματική αγάπη και το έλεος»