Τα Στάγειρα (372 κάτοικοι το 2001) είναι χωριό που βρίσκεται στους πρόποδες του όρους Στρατονικού (Στρεμπενίκος), με υψόμετρο 500 περίπου μέτρα, στη βόρειο - ανατολική πλευρά της Χαλκιδικής. Η απόστασή τους από την πόλη της Θεσσαλονίκης είναι 73 χιλιόμετρα. Έλαβαν το όνομά τους από την αρχαία πόλη των Σταγείρων, η οποία βρίσκεται σε παράλια θέση 10 χιλιόμετρα ανατολικότερα και είναι ο τόπος όπου γεννήθηκε ο μεγάλος φιλόσοφος και πανεπιστήμονας Αριστοτέλης.

ο Δημήτριος Σταγειρίτης, 

οπλαρχηγός της επανάστασης του 1821 και πληρεξούσιος Μακεδονίας στις εθνοσυνελεύσεις Γ΄ Επιδαύρου και Δ΄ Άργους (διατέλεσε διοικητής της Φρουράς Μενδενίτσης και Ζητουνίου). 

 ο Ελευθέριος Μιχαήλ 

ήταν αγωνιστής του 1821 από την εγκαταλελειμμένη σήμερα, γειτονική Χωρούδα. 

Αξιοθέατα

Το χωριό Στάγειρα βρίσκεται πάνω στον κεντρικό οδικό άξονα Θεσσαλονίκης - Ουρανούπολης και απέχει 8 χιλιόμετρα από την θάλασσα. Στην είσοδο του χωριού σήμερα, οι επισκέπτες μπορούν να επισκεφθούν το πάρκο στο οποίο βρίσκεται ο ανδριάντας του Αριστοτέλη καθώς επίσης και πολλά υπέργεια μνημεία, όπως πύργοι (ένας του 16ου αιώνα), δημόσια λουτρά και το κονάκι του Μαδέμ Αγά, από την εποχή των Σιδηροκαυσίων. Ο κεντρικός ναός είναι αφιερωμένος στο Γενέσιο της Θεοτόκου και χρονολογείται από το 1814. Πανηγυρίζει στις 8 Σεπτεμβρίου.

Αθανάσιος ο Σταγειρίτης

Από τα Στάγειρα ήταν ο Διδάσκαλος του Γένους Αθανάσιος Σταγειρίτης   (Λογιώτατος Σταγειρίτης ) (1780 - 1840) σφοδρός αντίπαλος του Αδαμάντιου Κοραή 

Ιστορικά Στοιχεία

Αρχαία Στάγειρα

Τα αρχαία Στάγειρα βρίσκονται σε παράλια θέση, 10 χιλιόμετρα ανατολικά του νεότερου (σημερινού) ορεινού οικισμού των Σταγείρων. Η αρχαία πόλη των Σταγείρων, όπου γεννήθηκε ο Αριστοτέλης, καταστράφηκε από το Φίλιππο Β΄ αλλά ξανακτίστηκε από τον Αλέξανδρο τον Μέγα, προς τιμήν του δασκάλου του. Αυτή η αρχαία πόλη βρίσκεται δίπλα στον σύγχρονο οικισμό της Ολυμπιάδας και αποτελεί επισκέψιμο αρχαιολογικό χώρο.

Τα Στάγειρα της νεότερης ιστορίας

Το παλιό όνομα του ορεινού νεότερου χωριού των Σταγείρων ήταν Καζαντζή Μαχαλάς και αποτελούσε ένα από τα χωριά των Μαντεμοχωρίων. Οι κάτοικοι εργάζονταν στα γειτονικά μεταλλεία κατά τους βυζαντινούς χρόνους και αυτό συνεχίστηκε κατά την Τουρκο- κρατία. Τα μεταλλεία αυτά ανήκαν σε μονές του Αγίου Όρους ως το 18ο αιώνα, οπότε την εκμετάλλευσή τους ανέλαβαν τα Μαντεμοχώρια.